Skip to content

Diferencia entre conciencia y prudencia

Imagen de Unsplash

Diferencia entre conciencia y prudencia

Así, mientras que el juicio de conciencia212 –una conclusión obtenida a partir del hábito de sindéresis y de los hábitos de ciencia o sabiduría que informan la razón práctica213–, aun siendo un juicio acerca de la acción, puede no ser eficaz, tal cosa no sucede con el juicio que es fruto de la virtud de la prudencia. Ésta también incluye una intrínseca referencia a los principios del obrar moral, pero, a diferencia de lo que sucede con la conciencia, tal referencia no es meramente cognitiva, pues compromete inmediatamente el afecto214. Ahí tenemos la diferencia fundamental entre prudencia y conciencia215: mientras que el juicio de conciencia es puramente cognoscitivo, el acto propio de la virtud de la prudencia es la aplicación a la obra de un juicio electivo, que incluye afecto216.

212.      «(…) Nomen enim conscientiae significat applicationem scientiae ad aliquid; unde conscire dicitur quasi simul scire. Quaelibet autem scientia ad aliquid applicari potest; unde conscientia non potest nominare aliquem habitum specialem vel aliquam potentiam, sed nominat ipsum actum qui est applicatio cuiuscumque habitus vel cuiuscumque notitiae ad aliquem actum particularem (…)». De Ver., Q. 17, a. 1, sol. , 215-223.

213.      «(…) Sed in secunda et tertia applicatione qua consiliamur quid agendum sit, vel examinamus iam facta, applicantur ad actum habitus rationis operativi, scilicet habitus synderesis et habitus sapientiae, quo perficitur superior ratio, et habitus scientiae, quo perficitur ratio inferior, sive simul omnes applicentur, sive alter eorum tantum: ad hos enim habitus examinamus quae fecimus, et secundum eos consiliamur de faciendis; examinatio tamen non solum est de factis, sed etiam de faciendis, sed consilium de faciendis tantum». De Ver., Q.17, a.1, sol., 277-288.

214.      Recordemos, en este sentido, que en la noción de sindéresis TOMÁS DE AQUINO aísla los aspectos cognitivos del obrar moral, que en Aristóteles no se encontraban explicitos, porque la ética era para éste ante todo un saber deliberativo, y lo verdaderamente importante era su eficacia práctica, motivo por el cual, lo realmente importante era poseer la virtud de la prudencia, que hace eficaz el conocimiento práctico.

215.      Cfr. MCINERNY, R., Ethica Thomistica. The Moral Philosophy of Thomas Aquinas, The Catholic University of America Press, Washington, D. C., 1982, pp. 105-117. Ahí MCINERNY discute la equivalencia que PIEPER establece entre ambos términos.

216.      «Iudicium conscientiae et liberi arbitrii quantum ad aliquid differunt et quantum ad aliquid conveniunt. Conveniunt enim quantum ad hoc quod utrumque est de hoc particulari actu; competit autem iudicium conscientiae in via qua est examinans, et in hoc differt iudicium utriusque a iudicio synderesis. Differt autem iudicium conscientiae et liberi arbitrii quia iudicium conscientiae consistit in pura cognitione, iudicium autem liberi arbitrii in applicatione cognitionis ad affectionem, quod quidem iudicium est iudicium electionis. Et ideo contingit quandoque quod iudicium liberi arbitrii pervertitur non autem iudicium conscientiae: sicut cum aliquis examinat aliquid quod imminet faciendum et iudicat quasi adhuc speculando per principia hoc esse malum, utpote fornicari cum hac muliere; sed quando incipit applicare ad agendum, occurrunt undique multae circumstantiae circa ipsum actum, ut puta fornicationis delectatio, ex cuius concupiscentia ligatur ratio ne eius dictamen in electionem prorumpat. Et sic aliquis errat in eligendo et non in conscientia, sed contra conscientiam facit et dicitur hoc mala conscientia facere in quantum factum iudicio scientiae non concordat. Et sic patet quod non oportet esse conscientiam esse idem quod liberum arbitrium». De Ver., Q. 17, a. 1, ad 4, 326-354.

Volver a la lista
About Us

Making the web a prettier place one template at a time! We make beautiful, quality, responsive Drupal & web templates!

Find out more
Contact Us

019223 8092344

info@themelize.me

Sunshine House, Sunville. SUN12 8LU.